Wat is bodem? Verkrijg het vuil op vuil
De grond onder je voeten is essentieel voor het voortbestaan van het leven op aarde, maar de bodem blijft voor de meeste mensen een compleet mysterie.
Wat is aarde? Het antwoord is veel ingewikkelder dan u misschien denkt. Bodem is niet alleen bruingrijze modder. Het leeft, het ademt, en je zou er waarschijnlijk wat meer over moeten weten.
Maar de feiten op aarde krijgen is niet alleen een academische oefening. Door erosie verdwijnt de bodem in een alarmerend tempo over de hele wereld. Zonder dit zal leven op het oppervlak van deze planeet bijna onmogelijk zijn.
De feiten over de bodem
Bodem is een complex mengsel van vier hoofdbestanddelen: water, lucht, korrelige rotsen en mineralen, en de levende wezens die gedijen in de bodem.
De gebroken en geërodeerde rotsen en mineralen in de bodem van een bepaald gebied worden soms het 'moedermateriaal' van de bodem genoemd. Het moedermateriaal van een bodem speelt een rol bij het bepalen hoe zuur of alkalisch het is (de pH van de bodem genoemd).
Dit kan een belangrijke overweging zijn in de landbouw en tuinieren, omdat sommige planten (bijvoorbeeld azalea's en rododendrons) de voorkeur geven aan zure grond. Terwijl anderen (bijv. Kersen en esdoorns) een meer basische grond nodig hebben.
Leuk weetje
Volgens het Amerikaanse ministerie van landbouw zit er meer micro-organisme in een theelepel gezonde grond dan er mensen op aarde zijn .
Zand, slib, klei en humus
Wanneer wetenschappers over bodem praten, verwijzen ze vaak naar een 'bodemprofiel' of 'reeks', het type bodem dat typerend is voor een bepaalde regio. Hun bodemhorizon of -lagen beschrijven verder de bodemreeksen: de bovenste bodemhorizon is zichtbaar aan het oppervlak en bevat levende planten en plantaardig materiaal dat nog niet is ontbonden.
Diepere bodemhorizons (er kunnen er meerdere zijn in het bodemprofiel van een regio) zijn over het algemeen droger en lichter van kleur dan de bovenste laag. Diepere horizonten hebben ook minder biologische activiteit dan hogere lagen.
Bodemseries en bodemhorizons variëren afhankelijk van de hoeveelheid zand, slib en klei die ze bevatten. Afgezien van enkele stenen en grind, is zand de grootste korrel vaste stof die in de bodem zit; slibdeeltjes zijn kleiner. Klei is belangrijk omdat het de bodem helpt om water en voedingsstoffen vast te houden. Grond met een goede balans van zand, slib en klei wordt "leem" genoemd en wordt vaak beschouwd als de beste grond voor landbouw.
Humus is het stabiele organische materiaal in de bodem en is een belangrijke bron van voedingsstoffen voor planten. Humus helpt ook de bodem water vast te houden en ziekteverwekkers te onderdrukken. Compost is een van de bronnen van humus, evenals het natuurlijke rottingsproces van bladafval, dode planten en dieren en uitwerpselen van dieren.
De bodem leeft
Misschien wel het meest intrigerende onderdeel van de bodem zijn de levende organismen. Wetenschappers beginnen net de verbijsterende complexiteit te begrijpen van de microben, schimmels, nematoden, mijten, insecten en andere dieren die alleen in de bodem kunnen voorkomen.
"Wetenschappers die de afgelopen tien jaar nieuwe analytische technieken hebben gebruikt, hebben ontdekt dat de oceaan van de aarde ter wereld een van onze grootste reservoirs van biodiversiteit is. Het bevat bijna een derde van alle levende organismen", meldt The New York Times, "maar slechts ongeveer 1 procent van zijn micro-organismen is geïdentificeerd, en de relaties tussen die talloze levensvormen [worden] slecht begrepen. "
Een klein theelepel aarde kan miljarden microben bevatten - waaronder zo'n 5000 verschillende soorten - en duizenden soorten andere levende wezens, van virussen en protozoa tot regenwormen en termieten.
En het wordt allemaal bedreigd.
Waarom bodembescherming cruciaal is
Misschien is de leidende bodemwetenschapper en voorvechter van bodembescherming die vandaag de dag leeft Ronald Amundson, voorzitter van de afdeling Milieukunde aan de University of California in Berkeley.
In 2003 was Amundson de hoofdauteur van een rapport over het verdwijnen van grondsoorten op het Noord-Europese continent. De conclusie van zijn onderzoeksteam was ondubbelzinnig: 31 verschillende bodemsoorten zijn nu effectief uitgestorven. De gebieden waar ze ooit bestonden, zijn volledig omgezet in agrarisch of stedelijk / voorstedelijk landgebruik.
Nog eens 508 bedreigde bodemseries worden in heel Europa in verschillende regio's aangetroffen.
"In de afgelopen twee eeuwen hebben we een deel van een continent zo ingericht dat het landschap van vandaag bijna onherkenbaar is vanuit zijn natuurlijke staat", zei Amundson. "De Great Plains werden vroeger gekenmerkt door hoge grassen en prairies. Gewassen en huisvestingsgebieden hebben ze nu vervangen."
En de aantasting van de bodem kan bijdragen aan klimaatverandering: bij het uitgraven van de bodem komt koolstofdioxide vrij, wat bijdraagt aan de broeikasgassen in de atmosfeer. "De bodem heeft meer koolstof in de vorm van organisch materiaal dan alle planten in de wereld", zei Amundson.
Andere bedreigingen voor de bodem zijn onder meer verzilting (verhoogd zoutgehalte), verzuring (verlaagde pH en verminderde alkaliteit), ontbossing, overbegrazing, bouwactiviteit en vervuiling door zware metalen en straling.
De boodschap van bodembescherming is duidelijk: als we niet beter voor onze bodem gaan zorgen, zal die er niet zijn om voor ons te zorgen.
